.png){kind=small}
Trong một bài viết trước, chúng ta đã đề cập tới việc máy móc đã và đang dần thay thế con người. Ở thời đại Công Nghiệp 4.0, trong các ngành công nghiệp lớn như sản xuất, vận tải, logistics,... những công việc lương thấp và mang tính lặp lại sẽ bị thay thế đầu tiên. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra trong tương lai không xa? Liệu những công việc phức tạp hơn, đòi hỏi kĩ năng phân tích và sáng tạo cao có bị thay thế hay không?
Trong cuộc Cách mạng Công nghiệp mới, thay đổi là điều thiết yếu.
Ngày nay, công nghệ hay máy móc là những trợ lý đắc lực của con người. Tuy nhiên, khả năng của công nghệ là vô tận. Công nghệ đột phá mang lại những thay đổi lớn trong lực lượng lao động. Các việc làm mới sẽ thay thế các công việc thủ công. Không chỉ vậy, trong tương lai không xa, các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence), học máy (Machine Learning) và ứng dụng về phần mềm tự động hóa còn cho phép máy tính thực hiện những công việc đòi hỏi học vấn và đào tạo nghề cao (theo Ford, 2009).
Nghiên cứu của Frey và Osborne chỉ ra rằng sự vi tính hoá có thể khiến cho 47 phần trăm công ăn việc làm của Hoa Kỳ trở nên dư thừa. Đến một thời điểm nhất định, máy tính sẽ đuổi kịp hay thậm chí là vượt qua khả năng của một công nhân lao động trung bình. Đây hoàn toàn không phải là một sự thay thế tiềm năng nữa, bởi hiện nay nhà máy ở khắp mọi nơi đang sử dụng nhiều máy móc hơn con người.
Ford (2009) cho rằng các công việc đòi hỏi tay nghề cao cũng có nguy cơ bị đe dọa bởi máy móc và các thuật toán, bởi chúng có khả năng hỗ trợ đưa ra quyết định và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp. Máy tính có khả năng phân tích dữ liệu và giải toán vượt trội hơn con người. Một nhiệm vụ mà con người mất nhiều giờ để làm, máy tính có thể giải quyết chỉ trong vài giây.
Công nghiệp 4.0 còn dẫn đến sự xuất hiện nhiều việc làm mới. Sự ra đời của hệ thống kết nối không gian số-thực (cyber physical system) đòi hỏi số lượng đáng kể nhân viên có chuyên môn kỹ thuật cao. Điều này càng khẳng định tầm quan trọng của công nghệ thông tin và kỹ năng lập trình tốt.
Trong một nghiên cứu của mình, Hirsch-Kreinsen đã phân tích ảnh hưởng của Công Nghiệp 4.0 tới các công việc hoạt động tay chân và các công việc điều hành gián tiếp. Ông chỉ ra rằng các công việc đòi hỏi tay nghề thấp hơn sẽ phần lớn bị thay thế bởi hệ thống kết nối không gian số-thực. Các công việc phức tạp hơn, bao gồm nhiều nhiệm vụ tích hợp (như kiểm soát chất lượng và bảo trì) sẽ chịu nhiều ảnh hưởng từ tự động hoá.
Điều này làm tăng nhu cầu quản lý điều hành liên chức năng (cross-functional management control), từ đó tạo thêm nhiều công việc quản lý và điều hành. Tuy nhiên, tự động hóa có khả năng lấy đi nhiều công việc hơn là nó có thể tạo ra. Theo McKinsey & Co., vào năm 2025, dự kiến quy trình số hóa sẽ đóng góp 2 nghìn tỷ USD vào GDP của Hoa Kỳ - và thay thế lên tới 12 triệu công nhân có trình độ trung cấp.
Vậy lực lượng lao động nên làm gì?
Çağlayan Arkan, Tổng Giám đốc Sản xuất & Tài nguyên Toàn cầu của Microsoft đưa ra suy nghĩ lạc quan của ông về tương lai của lực lượng lao động: “Chưa bao giờ có một thời điểm thú vị hơn để trở thành một phần của lực lượng lao động tương lai, bởi môi trường làm việc hiện nay đã phát triển thành một môi trường công nghệ tiên tiến. Người lao động cần phải hiểu và tìm kiếm những ngành nghề mới thông qua giáo dục và đào tạo nâng cao. Họ có nhiều cơ hội để tiếp xúc với các công việc đòi hỏi kỹ thuật, trí tuệ và công nghệ cao hơn. Có thể khẳng định rằng ai học hỏi được những kĩ năng này sẽ được đánh giá rất cao trong thời đại mới.”
1. Theo kịp xu hướng
Sự tiến bộ trong công nghệ có thể mang lại năng suất cao hơn, nhưng cũng cần đến con người ít hơn. Không khó để nhận thấy sự xuất hiện các kho hàng tự động của các “ông trùm” về thương mại điện tử như Amazon, Alibaba. Các phương tiện tự động, robot giao hàng,... cũng đang được phát triển và thử nghiệm rộng rãi. Tuy nhiên, công nghệ luôn luôn thay đổi. Trong một vài năm, tự động hóa có thể trở nên phổ biến rộng rãi, dần nhường chỗ cho các xu hướng mới phát triển. Do đó, lực lượng lao động cần trở nên năng động, linh hoạt. Trong khi lực lượng lao động cần dõi theo xu hướng để đảm bảo công việc của họ không có nguy cơ bị thay thế bởi công nghệ, thì các nhà quản lý nên chủ động tiếp cận và quản lý chuỗi cung ứng bằng cách luôn tìm ra công nghệ mới để tối đa hóa năng suất.
2. Học hỏi và thích nghi
Sự thay đổi lớn trong lực lượng lao động cũng đã từng diễn ra trước đây. Vào năm 1870, gần 50 phần trăm dân số Hoa Kỳ làm nông nghiệp; tính đến năm 2008, chưa tới 2 phần trăm dân số Hoa Kỳ làm việc trong ngành này. Nguyên nhân là do nền kinh tế chuyển từ nông nghiệp sang công nghiệp khiến nhiều việc làm mới xuất hiện; các kĩ năng và cơ hội mới cũng trở nên cần thiết cho sự đổi mới và phát triển. Trong Công nghiệp 4.0, các công việc liên quan đến công nghệ được ưu tiên hàng đầu. Vì vậy lực lượng lao động của thời đại mới phải luôn theo kịp xu hướng, tập trung học hỏi và thích nghi với công nghệ và ứng dụng mới.
3. Tận dụng phần mềm nâng cao để hỗ trợ các công việc vận hành hàng ngày
Hệ thống Quản lý Vận tải, Hệ thống Quản lý Kho, Phần mềm Tối ưu hóa Lộ trình, Hệ thống Quản lý Đơn hàng, Phần mềm Phân tích Dữ liệu lớn (Big Data) là những cách dễ dàng nhất để cải thiện doanh nghiệp của bạn. Mỗi loại phần mềm được tạo ra để giải quyết các vấn đề về Logistics khác nhau. Chúng có thể quản lý và phân tích dữ liệu, từ đó hỗ trợ người dùng đưa ra quyết định theo định hướng dữ liệu (data-driven). Nhiệm vụ của con người là xác định chính xác vấn đề cần cải tiến bằng công nghệ.
Ví dụ trong trường hợp kế hoạch lộ trình kém, thiếu cập nhật tiến độ theo thời gian thực hay không có sự giao tiếp với khách hàng, giao hàng chặng cuối (last-mile logistics) có thể chiếm tới 28 phần trăm tổng chi phí Logistics. Nhằm giải quyết vấn đề này, các công ty có thể tìm tới các giải pháp như TMS, Phần mềm Tối ưu hoá Lộ Trình. Abivin vRoute là một giải pháp như vậy, tích hợp các công nghệ của Công nghiệp 4.0 bao gồm IoT, học máy (Machine Learning), thuật toán cao cấp (Advanced Algorithm) để giải quyết vấn đề hoạch định tuyến đường (Vehicle Routing Problem) và số hóa quá trình giao hàng.
Tài liệu tham khảo
1.http://journal-bmp.de/2015/12/auswirkungen-von-industrie-4-0-auf-menschliche-arbeit-und-arbeitsorganisation/?lang=en
2.https://news.microsoft.com/uploads/2017/02/Thoughts-on-global-workforce-transformation-in-the-Industry-4.0-era.pdf
3.https://www.bcg.com/publications/2015/engineered_products_project_business_industry_4_future_productivity_growth_manufacturing_industries.aspx